دریاچه بایکال در جنوب منطقه سیبری روسیه واقع شده و بهعنوان عمیقترین دریاچه آب شیرین جهان شناخته میشود. این دریاچه با قدمتی حدود ۲۵ میلیون سال، یکی از قدیمیترین منابع طبیعی روی زمین به شمار میرود و به دلیل تنوع زیستی و ویژگیهای زمینشناسیاش، موردتوجه بسیاری از پژوهشگران قرار دارد. اما آیا سفر به این منطقه سردسیر در تمام فصول سال امکانپذیر است؟ و چطور میتوان از شهرهای بزرگ روسیه خود را به بایکال رساند؟ در ادامه این مطلب، به معرفی کامل جاذبههای این دریاچه، بهترین زمان مناسب سفر به دریاچه بایکال روسیه، راههای دسترسی و مجموعهای از انواع عکس دریاچه بایکال میپردازیم.
دریاچه بایکال که گاهی از آن با عنوان «گالاپاگوس روسیه» نیز یاد میشود، در جنوب سیبری و در مرز بین استان ایرکوتسک و جمهوری بوریاتیا قرار دارد. نزدیکترین شهر مهم به بایکال، ایرکوتسک است که یکی از ایستگاههای اصلی قطار سیبری محسوب میشود و بیشتر گردشگران تور روسیه از طریق این شهر از دریاچه سیبری روسیه دیدن میکنند. دریاچه بایکال با بیش از ۱۶۰۰ متر عمق، عمیقترین دریاچه آب شیرین دنیاست و قدمت آن به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون سال قبل میرسد. شکلگیری دریاچه نتیجه حرکتهای پوسته زمین و گسلهای فعال بوده که همچنان باعث وقوع زمینلرزههای خفیف و خروج چشمههای آب گرم میشود.
دریاچه بایکال روسیه از مهمترین جاهای دیدنی روسیه محسوب میشود که از نظر وسعت کمی از کشور بلژیک بیشتر است و در بین هفت دریاچه بزرگ جهان جای دارد و حدود ۲۳ درصد از کل آبهای شیرین سطحی جهان را تشکیل میدهد. در دریاچه بایکال حدود ۴۵ جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که جزیره اولخون، بهعنوان سومین جزیره بزرگ دریاچهای جهان، از مهمترین آنها محسوب میشود. با اینکه سیبری به سرمای طاقتفرسایش معروف است، اما دمای اطراف دریاچه بایکال کمی معتدلتر است. در زمستان میانگین دمای هوا در اطراف دریاچه حدود منفی ۲۱ درجه میباشد که در مقایسه با دمای منفی ۵۰ تا ۶۰ درجه مناطق دیگر سیبری، مطبوعتر به نظر میرسد. در تابستان نیز هوا معمولاً بین ۱۰ تا ۱۸ درجه سانتیگراد است و طبیعت اطراف دریاچه سرسبز میشود.
برای رسیدن به دریاچه بایکال روسیه، بهترین مسیر از طریق شهر ایرکوتسک (Irkutsk) است. پروازهای داخلی منظمی از مسکو و سنپترزبورگ به این شهر انجام میشود و افرادی که دارای ویزای روسیه هستند، میتوانند بهراحتی از این طریق خود را به منطقه سیبری برسانند. پس از ورود به ایرکوتسک، فاصله شما تا دریاچه بایکال تنها حدود ۷۰ کیلومتر است که میتوانید آن را با تاکسی، مینیبوس یا تورهای محلی طی کنید.
یکی از تجربههای خاص و متفاوت در سفر به روسیه، سوار شدن به قطار تاریخی کروگوبایکالسکایا یا دیگر قطارهای سیبری است. این مسیر ریلی قدیمی که زمانی بخشی از خط اصلی راهآهن سراسری سیبری بوده، اکنون به یک جاذبه گردشگری محبوب تبدیل شده است. مسیر قطار از شهر اسلیودیانکا در جنوب دریاچه آغاز میشود و تا پورت بایکال ادامه دارد. طول مسیر حدود ۸۹ کیلومتر است و از میان بیش از ۳۰ تونل سنگی، پلهای قدیمی و مناظر چشمنواز طبیعی عبور میکند. واگنهای این قطار اگرچه سادهاند، اما راحت هستند. در طول مسیر نیز راهنمایان محلی اطلاعات مفیدی درباره تاریخچه راهآهن سیبری و ویژگیهای طبیعی منطقه ارائه میدهند.
دریاچه بایکال در هر فصل، چهرهای منحصربهفرد از طبیعت بکر سیبری را به نمایش میگذارد. انتخاب بهترین زمان برای سفر به این جاذبه بینظیر، به هدف شما از بازدید بستگی دارد؛ چرا که بایکال در طول سال دو چهره کاملاً متفاوت دارد:
یکی از ویژگیهای برجسته دریاچه بایکال، اکوسیستم بسیار متنوع و بومی آن است. طبق دادههای رسمی مراکز تحقیقاتی روسیه، در بایکال بیش از ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ گونه جانوری شناسایی شده که حدود ۸۰ درصد آنها بومی این دریاچهاند، یعنی در هیچ جای دیگری از کره زمین یافت نمیشوند. از نظر گیاهی نیز صدها گونه جلبک و گیاهان آبزی در بایکال ثبت شدهاند که بخش مهمی از آنها در سطح یا نزدیکی دریاچه رشد میکنند. در میان جانوران بایکال، حدود ۵۰ گونه ماهی از هفت خانواده متفاوت زندگی میکنند. شناختهشدهترین آنها ماهی اومول (Omul) از خانواده قزل آلا است که هم از نظر بومی و هم از نظر اقتصادی، اهمیت زیادی دارد. گونههای دیگر مانند انواع ماهیان خاویاری نیز در این دریاچه یافت میشوند اما شاید عجیبترین آنها، ماهی شفاف و روغنی شکل گلومیانکا (Golomyanka) باشد که بدون کیسه شنا تا اعماق بسیار پایین دریاچه حرکت میکند و نیمی از بدنش را چربی تشکیل میدهد. همچنین دریاچه بایکال تنها زیستگاه فُک بایکال است که این نوع کوچکترین گونه فک در جهان است که برخلاف دیگر فکها در آبهای شیرین زندگی میکند. در کنار گونههای آبزی، بیش از ۳۲۰ گونه پرنده شامل مرغ غواص، اردک سرسفید، خوتکای بایکال و عقاب طلایی در منطقه اطراف دریاچه زندگی میکنند که در این عکس دریاچه بایکال میتوانید مشاهده کنید.
مردم بومی اطراف دریاچه بایکال قرنهاست که داستانهای عجیبی درباره موجودات ناشناخته، پدیدههای ماورائی و ارواح روایت میکنند. برخی از این داستانها ریشه در آیینهای باستانی دارند و برخی دیگر از مشاهدات افراد محلی الهام گرفتهاند. در ادامه، با مجموعهای از افسانهها و باورهای مرتبط با دریاچه بایکال آشنا خواهید شد:
با وجود آنکه دریاچه بایکال روسیه در منطقهای نسبتاً دورافتاده در سیبری واقع شده است، اما گردشگری در اطراف آن بسیار پررونق است. در مناطقی مانند لیستویانکا، جزیره اولخون و شهر اسلیودیانکا، امکانات مناسبی برای اقامت، غذا، حملونقل و تفریح فراهم شده تا مسافران بتوانند با آسودگی از زیباییهای طبیعی بایکال لذت ببرند. در ادامه، این امکانات رفاهی را بهصورت دقیق و جزئی بررسی خواهیم کرد.
در اطراف دریاچه بایکال، جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی متنوعی قرار دارند که هرکدام جلوهای منحصربهفرد از سیبری را به نمایش میگذارند. در ادامه، مهمترین جاهای دیدنی اطراف دریاچه بایکال را به همراه مسیر دسترسی و دلایل محبوبیتشان معرفی کردهایم.
پارک ملی پریبایکالسکی یکی از مهمترین ذخیرهگاههای طبیعی اطراف دریاچه بایکال است که با پوشش جنگلی متراکم، صخرههای مشرف به دریاچه، خلیجهای شنی و تنوع جانوری فراوان شناخته میشود. از جاذبههای شاخص پارک میتوان به مسیر پیادهروی Great Baikal Trail، سکوی دیدبانی سنگ چرسکی (Chersky Stone)، خلیج زیبای Peschanaya Bay با درختان ریشه برهنه و سواحل خلوت اشاره کرد. گونههای کمیاب مثل فک آب شیرین بایکال خرس قهوهای، و بیش از ۳۰۰ نوع پرنده در این منطقه قابل مشاهدهاند جالب است بدانید خلیج شنی پارک به دلیل نوع خاک و شرایط آبوهوایی، تنها ساحل دریاچهای روسیه است که تپههای شنی طبیعی در آن شکلگرفتهاند.
• آدرس دقیق: پارک ملی پریبایکالسکی، حاشیه غربی دریاچه بایکال، مجاور روستای لیستویانکا
• نحوه دسترسی: ابتدا باید به شهر ایرکوتسک در سیبری برسید (پرواز داخلی از مسکو یا سنپترزبورگ). از ترمینال مرکزی ایرکوتسک، با مینیبوس شماره ۵۲۴ یا تاکسی به سمت روستای لیستویانکا حرکت کنید.
روستای لیستویانکا که بهعنوان دروازه غربی دریاچه بایکال روسیه شناخته میشود، پررفتوآمدترین منطقه مسکونی در حاشیه این دریاچه است. این روستا به دلیل دسترسی آسان از ایرکوتسک، امکانات گردشگری مناسب و مجاورت با رود آنگارا، به مقصدی محبوب میان مسافران تبدیل شده است. موزه بایکال، بازار محلی ماهی، اسکله قایقسواری، کوه چرسکی با تلهکابین و سواحل سنگی آرام از جمله جاذبههای این روستا هستند. این روستا در نقطهای قرار دارد که تنها رود خروجی دریاچه بایکال، یعنی رود آنگارا، از آن جاری میشود؛ جایی که میتوان تماشاگر همنشینی شگفتانگیز جریانهای سرد و گرم آب بود.
• آدرس دقیق: روستای لیستویانکا، کنار خروجی رود آنگارا، ساحل غربی دریاچه بایکال
نحوه دسترسی: از ایستگاه اتوبوس مرکزی ایرکوتسک، سوار مینیبوسهای 524 یا 678 شوید که هر ۳۰ دقیقه حرکت میکنند. مسیر ۷۰ کیلومتری تا لیستویانکا حدود ۹۰ دقیقه زمان میبرد.
این بازار کوچک ولی پرطرفدار در مرکز روستای لیستویانکا، بهترین مکان برای آشنایی با طعم غذاهای محلی و خرید سوغاتیهای بومی است. دلیل معروفیت آن، فروش ماهی اومول دودی است که به روش سنتی دودی میشود و طعمی بینظیر دارد. در غرفههای بازار همچنین خاویار، ماهیهای خشک، خوراکیهای بومی و صنایعدستی مثل عروسکهای روسی و ظروف چوبی عرضه میشود.
کلیسای سنت نیکولاس که در قرن نوزدهم ساخته شده، یکی از زیباترین نمونههای معماری چوبی ارتدکس در منطقه است. شهرت این کلیسا به دلیل سبک سنتی ساخت، فضای روحانی آرام و ارتباط با باورهای دریایی منطقه است. سنت نیکولاس، قدیسی است که دریانوردان برای محافظت در سفرهای آبی به او دعا میکنند. داخل کلیسا، نقاشیهای دیواری و شمایلهای مذهبی حفظ شده و مکان مناسبی برای بازدید و گرفتن عکس دریاچه بایکال است. جالب است بدانید به باور محلیها، زمانی که دریاچه طوفانی میشود، دعا در این کلیسا میتواند دریاچه را آرام کند.
خاکوسی یکی از بکرترین نقاط شمال دریاچه بایکال در جمهوری بوریاتیا است که چشمههای طبیعی آب گرم آن در دل جنگلهای کاج قرار دارند. دلیل شهرت این مکان، آرامش فوقالعاده و خواص درمانی آبهای معدنی آن است که برای تسکین درد مفاصل، استرس و بیماریهای پوستی بسیار مفید است. در این منطقه اقامتگاههای چوبی ساده، استخرهای روباز، و فضاهای کاملاً طبیعی برای آبتنی وجود دارد و به دلیل فاصله زیاد و نبود جاده مستقیم، تنها راه رسیدن به خاکوسی، قایق یا هلیکوپتر است.
این معبد بودایی بزرگترین مرکز دینی بودیسم در روسیه است و در نزدیکی شهر اولاناوده قرار دارد. علت شهرت آن بهعنوان یکی از جاذبههای دریاچه بایکال روسیه، وجود جسد مومیاییشده لامای مقدس ایتگیلوف است که گفته میشود هنوز علائم حیات دارد. به طور دقیقتر جسد لاما ایتگیلوف از سال ۱۹۲۷ بدون استفاده از مواد مومیایی، هنوز سالم باقیمانده و تحت حفاظت قرار دارد. ساختمانهای رنگارنگ با معماری تبتی، ستونهای دعا، پرچمهای آیینی، موزه هنر بودایی و کلاسهای آموزش فلسفه از جاذبههای معبد هستند.
دریاچه بایکال فقط یک منبع آب شیرین نیست؛ بلکه این دریاچه، با طبیعت و شرایط اقلیمی خاص، طیف متنوعی از تفریحات را در فصلهای سرد و گرم ارائه میدهد. در ادامه، ضمن تماشای عکس دریاچه بایکال، با بهترین سرگرمیها و تجربههایی که میتوان در اطراف این شگفتی طبیعی داشت، آشنا خواهید شد.
قایقسواری در دریاچه بایکال یکی از پرطرفدارترین فعالیتها بین گردشگران داخلی و خارجی است. این تورها معمولاً از اسکله لیستویانکا یا جزیره اولخون آغاز میشوند و بازدیدکنندگان را به مناطقی چون جزایر Ushkany (محل زندگی فک بایکال)، خلیج Peschanaya و غارهای دریایی در امتداد صخرهها میبرند. تماشای فک نرپا در محیط طبیعیاش یکی از مهمترین دلایل شهرت این تورهاست. در برخی تورها، توقف در سواحل بکر برای شنا، آفتابگرفتن یا صرف ناهار نیز وجود دارد. در روزهای آرام، انعکاس کوهها و آسمان در آب دریاچه چشماندازی شبیه آینه میسازد. این تجربه بهویژه در فصل تابستان از ژوئن تا اوت به اوج خود میرسد.
• دسترسی: از اسکله لیستویانکا تورهای گشت دریایی توسط شرکتهایی مثل Port Baikal برگزار میگردد.
• هزینه: ۲۰۰۰ الی ۶۰۰۰ روبل برای تور نیمروزه تا یکروزه
• ساعت کاری: از ۹ صبح تا ۱۷ عصر در تابستان
مسیرهای مختلفی در اطراف دریاچه وجود دارد که مشهورترین آنها Great Baikal Trail است که از لیستویانکا آغاز میشود و در امتداد ساحل غربی ادامه دارد. در طول این مسیرها میتوانید گونههای مختلف گیاهی، جانوری، و چشماندازهای متفاوتی از دریاچه را ببینید. مسیر صعود به قله چرسکی نیز بهعنوان یکی از بهترین نقاط پانورامای بایکال شناخته میشود. گردشگران معمولاً برای این مسیرها چادر، لباس مناسب و راهنما اجاره میکنند و امکان اقامت در کمپهای جنگلی نیز فراهم است.
کایاک سواری در خلیجهای آرام، کانو، جت اسکی و حتی غواصی در آبهای نسبتاً شفاف بایکال از جمله محبوبترین تفریحات در این دریاچه هستند. خلیج Maloe More به دلیل عمق کم و دمای بالاتر، برای شنا و کایاک سواری بسیار مناسب است. مراکز اجاره تجهیزات آبی در لیستویانکا و جزیره اولخون فعال هستند و امکان شرکت در تورهای آموزشی یا حرفهای نیز فراهم است.
• دسترسی: از اقامتگاهها و مراکز اجاره در لیستویانکا، Olkhon و Severobaikalsk
• هزینه: اجاره کایاک از ۵۰۰ روبل، غواصی از ۳۰۰۰ روبل
• ساعت کاری: در تابستان از ساعت ۹ صبح تا ۱۸
چشمههای آب گرم طبیعی اطراف دریاچه بایکال، بهویژه چشمههای Khakusy در شمال دریاچه، بهعنوان یکی از بکرترین و شفابخشترین مناطق این منطقه شناخته میشوند. این چشمهها با دمایی بین ۴۳ تا ۴۵ درجه سانتیگراد، در دل جنگلهای تایگای سیبری واقع شدهاند و تنها از طریق قایق یا هلیکوپتر قابل دسترسی هستند. مردم بومی منطقه به اثرات درمانی و حتی روحانی این آبها باور دارند و در سفرهای زیارتی محلی از آن بهعنوان مکان پاکسازی انرژی استفاده میکنند. یکی از ویژگیهای جالب چشمه خاکوسی این است که در آنجا میتوانید همزمان گرمای آرامشبخش چشمه را در کنار هوای خنک و مهآلود جنگل تجربه کنید.
• دسترسی: با قطار شبانه از ایرکوتسک به شهر Severobaikalsk، سپس با قایق موتوری (در تابستان) یا هلیکوپتر (در تمام فصول)
• هزینه: اقامت بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ روبل در کلبههای چوبی بهعلاوه هزینه حملونقل از ۱۵۰۰۰ روبل برای رفتوبرگشت
• ساعت بازدید: فقط در فصل گرم (ژوئن تا سپتامبر)
در فصل زمستان، دریاچه بایکال با لایهای از یخ شفاف و بلوری، به یکی از منحصربهفردترین مقاصد گردشگری زمستانی در دنیا تبدیل میشود. اسنوموبیلسواری، اسکیتسواری، دوچرخهسواری مخصوص یخ و تورهای زمستانی با ونهای روسی روی یخ، از هیجانانگیزترین تجربههای گردشگران است.
ضخامت یخ در برخی مناطق به بیش از یک متر میرسد و در روزهای آفتابی، ساختار ترکهای منظم در یخ منظرهای بینظیر خلق میکند. سواری روی یخ از محبوبترین فعالیتها در جزیره اولخون و روستای لیستویانکا است.
• دسترسی: از لیستویانکا یا Olkhon با رزرو تور زمستانی
• هزینه: اسنوموبیل حدود ۵۰۰۰ روبل و تور یخی از ۳۰۰۰ روبل
• ساعت بازدید: دسامبر تا مارس از ۰۹:۰۰ صبح تا ۱۶:۰۰
یکی از تفریحات قدیمی بایکال در زمستان، تجربه بانیای داغ روسی و شیرجه در یخ است. گردشگران ابتدا در سوناهایی که با چوب توسکا و حرارت طبیعی گرم میشوند، بدن خود را گرم کرده، سپس در حفرههایی یخی که روی سطح یخ دریاچه ایجاد شدهاند، شیرجه میزنند. این فعالیت نوعی پاکسازی جسمی و هم معنوی برای مردم محلی محسوب میشود. در برخی از اقامتگاههای سنتی، آیینهای مخصوصی قبل از شیرجه برگزار میشود.
• دسترسی: اقامتگاههای سنتی در لیستویانکا، Olkhon و Severobaikalsk با رزرو قبلی
• هزینه: بانیه + شیرجه حدود ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ روبل
• ساعت بازدید: عصرها، از ماه دسامبر تا مارس
ماهیگیری در دریاچه بایکال روسیه، چه در روزهای گرم تابستان و چه بر سطح یخزده زمستان، از محبوبترین تفریحات گردشگران به شمار میآید. ماهی «اومول» که تنها در آبهای این دریاچه زندگی میکند، صید اصلی علاقهمندان است. در تابستان، تورهای قایقسواری همراه با ماهیگیری برگزار میشود و در فصل سرد، مردم با حفر سوراخهایی در یخ و استفاده از ابزارهای سنتی به صید میپردازند. برای ساکنان بومی، این فعالیت تنها یک سرگرمی نیست؛ بلکه آیینی دلنشین و آرامشبخش است که غالباً با نوشیدنیهای محلی و صرف غذای تازه همراه میشود.
• دسترسی: مراکز ماهیگیری در Listvyanka، Olkhon و شهر Severobaikalsk
• هزینه: اجاره تجهیزات و مجوز حدود ۱۵۰۰ روبل
• ساعت بازدید: تابستان (ژوئن تا سپتامبر) و زمستان (ژانویه تا مارس)
اگر قصد دارید در سفر به روسیه، منطقه سیبری را هم تجربه کنید، دریاچه بایکال میتواند یکی از ایستگاههای جذاب و متفاوت برای شما باشد. همانطور که در عکس دریاچه بایکال دیدید و ما نیز به آن اشاره کردیم این دریاچه، با قدمتی بیش از ۲۵ میلیون سال قدیمیترین و عمیقترین دریاچه آب شیرین دنیاست. در زمستان میتوانید روی سطح یخزده و شفاف بایکال قدم بزنید، اسکیتسواری کنید یا حتی در امتداد ترکهای منظم یخ عکاسی کنید. تورهای سورتمهسواری با سگهای هاسکی، اسنوموبیلسواری، سوناهای سنتی و شیرجه در یخ هم از دیگر تجربههای منحصربهفرد این فصل هستند. در تابستان، دریاچه با آب زلال و هوای مطبوع شرایط خوبی برای قایقسواری، پیادهروی، تماشای پرندگان و دیدن فک نرپا فراهم میکند. همچنین میتوانید با فرهنگ بومی منطقه، آیینهای شمنی و افسانههای محلی آشنا شوید که بخشی از هویت تاریخی این ناحیه را تشکیل میدهند.
عمق دریاچه بایکال، عمیق ترین دریاچه دنیا چقدر است؟
عمق دریاچه بایکال روسیه حدود ۱۶۴۲ متر است و بهعنوان عمیقترین دریاچه آب شیرین جهان شناخته میشود.
چرا این دریاچه را بایکال می نامند؟
نام بایکال از زبان بوریاتی گرفته شده و ترکیبی از بای بهمعنای «غنی» و کال بهمعنای «دریاچه» است.
آیا امکان شنا در دریاچه بایکال وجود دارد؟
بله، امکان شنا وجود دارد، اما حتی در فصل تابستان نیز دمای آب بسیار پایین است. معمولاً تنها در نواحی کمعمق مانند خلیج مالوئه مور میتوان برای مدت کوتاهی شنا کرد، اما سرمای آب بهسختی قابل تحمل است.
در اعماق عمیقترین دریاچه جهان چه میگذرد؟
در اعماق دریاچه بایکال گونههای نادری از جانوران، جریانهای آب زیرسطحی پیچیده و سیستمهای زمینشناختی فعال مثل گسلهای قارهای وجود دارد.
دریاچه بایکال چند ساله است؟
دریاچه بایکال حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون سال قدمت دارد و از این نظر قدیمیترین دریاچه جهان بهشمار میرود.
ثبت دیدگاه برای این مطلب