ماتناداران یکی از معروفترین آثار تاریخی شهر ایروان است که نام خود را از مسروپ ماشتوتس، مخترع الفبای ارمنی گرفته است. این مجموعه بهعنوان یکی از بناهای ملی ارمنستان شناخته میشود و بزرگترین مجموعه نسخههای خطی در جهان را در خود جای داده است. در این مطلب میخواهیم موزه ماتناداران را کامل معرفی کنیم و اطلاعاتی مثل هزینه بازدید، آدرس، مسیر دسترسی و بخشهای مختلف آن را برای شما توضیح دهیم.

کلمه ماتناداران که از زبان ارمنی ترجمه شده است به معنای «مکانی برای نگهداری نسخههای خطی» است. موزه ماتناداران یکی از بزرگترین مجموعههای نسخههای خطی قدیمی جهان را در خود جایداده است. این مجموعه شامل حدود ۱۷ هزار نسخه خطی در موضوعاتی مانند تاریخ، جغرافیا، فلسفه و دیگر علوم است. این نسخهها به زبانهای مختلف باستانی از جمله ارمنی، یونانی، عربی، فارسی و دیگر زبانها نوشته شدهاند. بسیاری از این اطلاعات تاریخی مهم تنها به دلیل ترجمه شدن به زبان ارمنی در قرونوسطی حفظ شدهاند. در کنار این مجموعه، موزهای نیز وجود دارد که هر ساله پذیرای بازدیدکنندگان و مسافران تور ارمنستان است.
ماتناداران فقط یک کتابخانه قدیمی نیست، بلکه یکی از جاهای دیدنی ارمنستان به شمار میآید. این مکان در قرن پنجم تأسیس شد و با جمعآوری هزاران نسخه خطی به بزرگترین مجموعه نسخههای خطی دنیا تبدیل شد. این کتابخانه در طول زمان با چالشهایی مانند جنگ جهانی اول و نسلکشی ارمنیها روبهرو شد، اما با تلاشهای جاثلیق ارمنی و برخی افراد فداکار، بسیاری از آثار آن حفظ شد. در دوران حکمرانی روسیه و شوروی، ماتناداران به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل شد که در آن نسخههای خطی ترمیم و بررسی میشدند.
ماتناداران یکی از جاهای دیدنی ایروان است و بهعنوان یک بنای یادبود ملی در ارمنستان شناخته میشود. این مجموعه از سنگ بازالت خاکستری ساخته شده و با الهام از معماری سنتی ارمنی طراحی شده است. ساختمان موزه  به سبک معماری سنتی ارمنی طراحی شده است. در نمای بیرونی آن، مجسمههایی از شخصیتهای بزرگ علمی و فرهنگی ارمنستان دیده میشود. در ورودی موزه نیز مجسمه مسروپ ماشتوتس، فیلسوف، پژوهشگر و خالق الفبای ارمنی قرار دارد.
داخل ساختمان هم دیوارها با نقاشیهایی پر شده که صنایعدستی، سنتهای مذهبی و لحظات مهم زندگی ارمنستان را نشان میدهد. موزه ماتناداران یک ساختمان جدید هم دارد که بهتازگی ساخته شده است. این ساختمان پنجطبقه دارد و سه برابر بزرگتر از ساختمان قدیمی است. این بنا مجهز به یک آزمایشگاه پیشرفته است که در آن نسخههای خطی حفظ، مرمت و دیجیتالی میشوند. ساختمان جدید را بهگونهای طراحی شده است که با ساختمان قدیمی رقابت نکند، بلکه ادامهای از آن باشد. 

از مهمترین آثار نگهداریشده در ماتناداران میتوان به قدیمیترین نسخه خطی شناختهشده ارمنستان مربوط به سال ۹۷۱ میلادی، کتاب مراثی گریگور نارکاتسی از سال ۱۱۷۳ میلادی و انجیل لازاریان مربوط به سال ۸۸۷ میلادی اشاره کرد. همچنین، این مجموعه شامل بزرگترین و کوچکترین نسخههای خطی جهان است. بزرگترین نسخه خطی آن مجموعه منتخب خطبهها و موعظهها از سال ۱۲۰۲ است که هر صفحه آن از پوست گوساله ساخته شده و کوچکترین آن یک تقویم توضیحی مربوط به قرن پانزدهم است که تنها ۱۹ گرم وزن دارد.
با بازدید از ماتناداران در سفر به ارمنستان میتوانید در برنامههای آموزشی و فرهنگی مختلف شرکت کنید و با تاریخ و فرهنگ ارمنی بیشتر آشنا شوید.

ماتناداران در دامنه تپهای کوچک در حاشیه شمالی خیابان ماشتوتس، عریضترین جاده در مرکز ایروان واقع شده است.
برای رفتن به موزه ماتناداران میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
موزه ماتناداران ایروان یکی از بزرگترین مجموعههای نسخههای خطی قدیمی جهان است که بیش از ۱۷۰۰۰ نسخه خطی از موضوعات مختلفی مانند تاریخ، جغرافیا، فلسفه و دیگر علوم در آن نگهداری میشود. این نسخهها به زبانهای باستانی نظیر ارمنی، یونانی، عربی، فارسی و غیره نوشته شدهاند. موزه ماتناداران با معماری سنتی ارمنی طراحی شده و در نمای آن مجسمه چهرههای فرهنگی ارمنستان بکار رفته است. سالنهای مختلف موزه شامل آثار علمی، فلسفی، پزشکی و نسخههای خطی نادر از جمله انجیل شوریشکان است که جایگاه ویژهای در سنت ارمنی دارد. علاوه بر نمایشگاههای دائمی، موزه ماتناداران فعالیتهای آموزشی و فرهنگی متعددی همچون کارگاههای خوشنویسی، هنر تذهیب و تورهای تخصصی را برای علاقهمندان به تاریخ و هنر ارمنی برگزار میکند.
ثبت دیدگاه برای این مطلب