ارمنستان اولین کشور مسیحی در جهان است و بیش از ۴۰۰۰ کلیسا و صومعه در آن وجود دارد که ۱۶ موردشان در شهر ایروان قرار گرفتهاند. اگر قصد سفر به ایروان را دارید، شاید برایتان سوال باشد که کدام کلیساها دیدنیترند. در این مطلب، مهمترین کلیساهای ایروان و اطراف آن را معرفی کردهایم و برای هرکدام اطلاعات کاملی مثل آدرس، مسیر دسترسی، ساعت بازدید و عکسهای اختصاصی آوردهایم تا راهنمای کاملی برای سفر شما به سرزمین کلیساها باشد.
کلیسای سنت گریگور لوساوریچ یکی از بزرگترین کلیساهای ایروان است و تور ارمنستان بدون بازدید از این بنای باشکوه کامل نمیشود. این کلیسا در انتهای یک بلوار پلکانی و پر از درخت قرار دارد و از نظر ظاهر کمی شبیه کلیسای بزرگ سامبا در گرجستان است. این بنا به یاد سنت گریگور روشنگر ساخته شده؛ کسی که در سال ۳۰۱ میلادی باعث شد ارمنستان نخستین کشور مسیحی جهان شود. ساخت کلیسا از سال ۱۹۹۷ آغاز شد و در سپتامبر ۲۰۰۱، همزمان با هزار و هفتصدمین سالگرد پذیرش مسیحیت در ارمنستان، به پایان رسید. معماری آن تلفیقی از سبک سنتی ارمنی و طراحی مدرن است و فضای داخلی سادهای دارد. زائران بسیاری از سراسر جهان برای زیارت یادگارهای سنت گریگور روشنگر و بقایای مقدسی که از ناپل به این مکان منتقل شده، به این کلیسای ایروان میآیند. این کلیسای ۵۴ متری در زمینی به مساحت حدود ۳۸۰۰ مترمربع ساخته شده و یکی از مهمترین و زیباترین جاهای دیدنی ارمنستان به شمار میرود.
کلیسای کاتولیک مادر مقدس در نقطه مقابل شکوه و عظمت کلیسای سنت گریگور لوساوریچ قرار دارد؛ بنایی کوچک، آرام و رازآلود که از قدیمیترین کلیساهای ایروان ارمنستان است. این کلیسا در قرن ششم میلادی ساخته شده و در میان ساختمانهای بلند و مدرن منطقه مرکزی «کنترون» پنهان شده است. به همین دلیل، بسیاری از گردشگران تور ایروان ممکن است بدون آنکه متوجه شوند، از کنار آن عبور کنند. در زمان حکومت شوروی و طی ساختوسازهای سال ۱۹۳۶، بقایای اصلی بنا به طور اتفاقی کشف شد و با تلاش مردم از تخریب نجات یافت. سرانجام در سال ۲۰۰۹ پس از مرمت کامل، دوباره تقدیس و بهعنوان نمادی از ایمان و پایداری مردم ارمنستان احیا شد. این کلیسای سنگی کوچک دیوارهایی از سنگ توف صورتی و حکاکیهای ساده دارد که فضای صمیمی و روحانی آن را دوچندان میکند. امروزه کلیسای کاتالوک از مهمترین جاهای دیدنی ایروان به شمار میآید و جلوهای از تاریخ، سادگی و ایمان را در قلب شهر به نمایش میگذارد.
کلیسای سرکیس مقدس ایروان در محله تاریخی کوند، از کهنترین مناطق ایروان قرار دارد. این بنا که ریشه در قرن دوازدهم میلادی دارد، در طول تاریخ در برابر جنگها و زمینلرزههای متعدد آسیب دیده؛ اما هر بار توسط مردم ارمنی بازسازی شده است. ساختار کنونی کلیسا میانسالهای ۱۸۳۵ تا ۱۸۴۲ شکل گرفت و در سال ۱۹۷۲ نمای آن با سنگ توف نارنجی و طاقچههای مثلثی مرمت شد. معماری استوار و ساده آن با برج ناقوس، پنجرههای باریک و حجاریهای سنگی، جلوهای از اصالت هنر ارمنی را نشان میدهد. کلیسا روبهروی تنگه سرسبز هرازدان قرار دارد و همین منظره زیبا، آن را به جایی آرام و دوستداشتنی در سفر به ایروان تبدیل کرده است.
صومعه گغارد که در دل طبیعتی سرسبز قرار دارد، جزو زیباترین کلیساهای ایروان است. این مجموعه در قرن چهارم میلادی به دست سنت گریگور روشنگر و در کنار چشمهای در دل غار ساخته شد. بنای اصلی صومعه در سال ۱۲۱۵ با سنگهای محلی ساخته شده و بهگونهای طراحی شده است که گویی از دل صخرههای کوه بیرون آمده باشد. کلیساهای کوچکتر، تالارهای سنگی و فضاهای غاری اطراف آن، زیبایی و شکوه این مجموعه را دوچندان کردهاند. گفته میشود در گذشته، نیزهای که عیسی مسیح در زمان مصلوب شدن با آن زخمی شده بود، در این صومعه نگهداری میشده و به همین دلیل، نام آن را «صومعه نیزه» گذاشتهاند. صومعه گغارد در سال ۲۰۰۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و در سفر به ارمنستان میتوانید از آن دیدن کنید.
کلیسای جامع اچمیادزین، یکی از مهمترین کلیساهای معروف ایروان میباشد که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است. این کلیسا که بهدست سنت گریگور روشنگر و بر بقایای معبدی باستانی ساخته شد، بهعنوان قدیمیترین کلیسای جامع جهان شناخته میشود. بنای آن در طول قرنها بارها مرمت شده، اما ساختار اصلیاش از قرن پنجم تاکنون حفظ شده است. نمای بیرونی ساده و سنگی در تضاد با فضای داخلی چشمنواز آن قرار دارد؛ جایی که گنبدهای نقاشیشده، محرابهای تزیینشده و نقشبرجستههای تاریخی، جلوهای از ایمان و هنر کهن ارمنی را به نمایش میگذارند.
کلیسای سنت هریپسیمه حدود نیم ساعت با شهر ایروان فاصله دارد و از قدیمیترین کلیساهای ارمنستان است. این کلیسا که در فهرست میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده، به یاد «هریپسیمه مقدس»، یکی از شهیدان رومی، نامگذاری شده است. بنای اولیه کلیسا در سال ۳۹۵ میلادی به عنوان آرامگاه او ساخته شد و حدود سه قرن بعد، ساختمان فعلی در همان محل ساخته شد. در زیرزمین کلیسا هنوز هم نشانههایی از سنت هریپسیمه نگهداری میشود. نمای سنگی خاکستری، طراحی هماهنگ و برج بلند انتهایی، ظاهر بسیار زیبا و خاصی به این بنا داده است. این کلیسا در نزدیکی کلیسای جامع اچمیادزین و کلیسای زوراتنوتس قرار دارد و میتوان در یک روز از هر سه کلیسا دیدن کرد.
کمی پایینتر از جاده اچمیادزین، ویرانههای کلیسای زوارتنوتس قرار دارد؛ بنایی مربوط به قرن هفتم میلادی که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و از دیدنیترین کلیساهای ایروان ارمنستان به شمار میآید. این کلیسا به افتخار سنت گریگور روشنگر ساخته شده و در محلی قرار دارد که او با شاه تردات سوم دیدار کرد؛ دیداری که سرآغاز مسیحی شدن ارمنستان بود. حدود سه قرن پس از ساخت، زلزلهای بزرگ باعث ویرانی زوارتنوتس شد، اما بقایای سنگی و ستونهای بازسازیشدهاش هنوز شکوه و عظمت گذشته را نشان میدهد. از میان طاقها و دیوارهای نیمهویران آن، منظرهای زیبا از کوه آرارات دیده میشود که به این مکان حالوهوایی خاص و روحانی بخشیده است.
کلیسای فرشتگان مقدس درون مجموعه اچمیادزین مقدس قرار دارد و با وجود نزدیکی به قدیمیترین کلیسای ارمنستان، ظاهری کاملاً متفاوت دارد. بنای دایرهایشکل آن از بیرون بیشتر به یک برج سنگی شباهت دارد، اما در داخل، ترکیب معماری مدرن با الهام از تالارهای باستانی، فضایی آرام و معنوی پدید آورده است. دیوارهای سنگی صیقلی و پنجرههای کوچک اطراف گنبد، بازی زیبایی از نور و سایه ایجاد میکنند که در هر ساعت روز جلوهای تازه دارد. در حیاط کلیسا نیز دیوار یادبودی با طرحی برگرفته از آبشار ایروان و مجموعهای از خاچکارها دیده میشود. این کلیسا که در سال ۲۰۱۱ تقدیس شد؛ مانند بیشتر کلیساهای ایروان امروزه محل برگزاری آیینهای روزانه طلاب و شماسان مدرسه الهیات گِوُرکیان است و بازدیدکنندگان نیز میتوانند در این مراسم شرکت کنند.
ارمنستان نخستین کشوری است که مسیحیت را بهعنوان دین رسمی پذیرفت و امروز بیش از چهار هزار کلیسا و صومعه در این کشور وجود دارد. کلیساهای ایروان نهتنها نشانهای از ایمان عمیق مردم ارمنستان هستند، بلکه روایتگر تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین نیز به شمار میروند. از کلیسای باشکوه سنت گریگور روشنگر در قلب ایروان گرفته تا صومعه اسرارآمیز گغارد که در دل صخرهها پنهان شده و از کلیسای کهن اچمیادزین، قدیمیترین کلیسای جامع جهان، تا ویرانههای زوارتنوتس که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند، هرکدام داستانی از ایستادگی و ایمان مردم ارمنستان را در خود دارند.
آرزوی شما را برآورده میکنیم...
ثبت دیدگاه برای این مطلب